Rèn luyện kỹ năng sống cho trẻ tiểu học chính là trải nghiệm hiệu quả nhất, giúp trẻ giải quyết hay đáp ứng nhu cầu trong cuộc sống, trong suốt quá trình tồn tại và phát triển của con người.
Kỹ năng là gì?
Kỹ năng là năng lực hay khả năng của một cá nhân dùng để giải quyết vấn đề, tình huống, các khía cạnh phát sinh trong công việc và cuộc sống.
Kỹ năng sống là gì?
Kỹ năng sống là những trải nghiệm có hiệu quả nhất, giúp giải quyết hoặc đáp ứng các nhu cầu trong quá trình phát triển của con người. Kỹ năng sống bao gồm cả hành vi vận động của cơ thể và tư duy não bộ. Kỹ năng sống có thể hình thành tự nhiên hoặc thông qua rèn luyện.
Tổ chức Y tế Thế giới WHO định nghĩa kỹ năng sống là “khả năng thích nghi và hành vi tích cực cho phép cá nhân có khả năng đối phó hiệu quả với nhu cầu và thách thức của cuộc sống hàng ngày”.
Trong giáo dục tiểu học kỹ năng sống là tập hợp các kỹ năng được trang bị để phục vụ cho các nhu cầu cụ thể của cuộc sống hiện đại. Ví dụ quản lý tài chính cá nhân, chuẩn bị thức ăn, cách diễn đạt, giao tiếp,…
Cũng theo WHO, kỹ năng sống được chia thành 2 loại là kỹ năng tâm lỹ xã hội và kỹ năng cá nhân với 10 yếu tố như: Tự nhận thức, tư duy sáng tạo, giao tiếp, giải quyết vấn đề, kiểm soát cảm xúc, biết chia sẻ cảm thông, tư duy tranh luận, cách quyết định, kỹ năng thuyết phục, cách ứng xử đúng ngữ cảnh,…
Kỹ năng sống cho trẻ tiểu học trồng cây
>>> Xem thêm: Rèn luyện kỹ năng sống tự lập từ sớm cho trẻ hiệu quả
Vì sao cần rèn luyện kỹ năng sống cho trẻ tiểu học?
Khi tham gia bất kỳ hoạt động nghề nghiệp nào cũng đều đòi hỏi chúng ta phải có những kỹ năng để thõa mãn yêu cầu công việc. Rèn luyện kỹ năng sống cho học sinh giúp các em học sinh biết cách ứng xử, tạo thói quen, tăng kỹ năng làm việc nhóm, xã hội. Đối với học sinh tiểu học việc hình thành kỹ năng trong học tập và sinh hoạt là hoàn toàn cần thiết. Vì nó ảnh hưởng đến quá trình hình thành và phát triển nhân cách sau này.
Phân loại kỹ năng sống
Kỹ năng sống được chia thành 2 loại: Kỹ năng cơ bản và kỹ năng nâng cao
- Kỹ năng cơ bản gồm: Kỹ năng nghe, nói, đọc, viết, chạy, nhảy, múa, hát,…
- Kỹ năng nâng cao: Là sự phát triển từ những kỹ năng cơ bản gồm kỹ năng tư duy logic, sáng tạo, phân tích, so sánh, đặt câu hỏi,… Ở cấp tiểu học, các lớp nhỏ cần chú trọng tới các kỹ năng cơ bản khi lớn dần thì tập trung ở các kỹ năng nâng cao hơn.
Nhóm kỹ năng giao tiếp:
- Các em biết giới thiệu bản thân, gia đình, trường lớp đang học
- Chào hỏi lễ phép tại nhà, trong trường và nơi công cộng
- Biết nói lời cảm ơn, xin lỗi. Mặc dù được học ở trường nhưng nhiều em vẫn thiếu kỹ năng giao tiếp hay thậm chí có em không dám nói hay không biết nói lời xin lỗi khi làm sai.
- Biết phân biệt đúng sai, phòng tránh tai nạn.
Nhóm kỹ năng học tập, vui chơi giải trí
- Các kỹ năng nghe, nói, đọc, viết, quan sát, đưa ra ý kiến
- Kỹ năng kiểm soát cảm xúc
- Kỹ năng hoạt động nhóm trong lúc học tập, vui chơi.
Một số biện pháp rèn luyện kỹ năng sống cho trẻ tiểu học
- Trong giờ học, giáo viên cần môi trường cho các em được nói, trình bày, trước lớp, nhóm nhất là các em còn nhút nhác, rụt rè.
- Tổ chức tốt các hoạt động ngoại khóa, mỗi năm cần một chuyên đề rèn luyện kỹ năng sống cho trẻ tiểu học. Đưa các trò chơi dân gian, sinh hoạt truyền thống vào trường học để rèn luyện kỹ năng sống cho học sinh.
- Tổ chức hoạt động ngoài giờ lên lớp, các cuộc thi trí tuệ hay thể chất. Hằng năm nhà trường tổ chức đi dã ngoại, tham quan,…
- Giáo viên cần thay đổi hình thức sinh hoạt lớp thường xuyên, luân phiên cho các em được làm lớp trường, tổ trưởng để các em làm quen và học được kỹ năng tổ chức, lãnh đạo,… Với các em tiểu học thầy cô giáo như người mẹ thứ hai, các em luôn làm theo hay bắt chước theo hành vi của người lớn. Do đó, các thầy cô cần là tấm gương sáng trong ứng xử văn hóa, chuẩn mực.
Rèn luyện kỹ năng sống cho trẻ tiểu học
Kết,
Trên đây là một số phương pháp giáo dục kỹ năng sống cho trẻ tiểu học. Bài toán đặt ra ở đây là làm sao để nhà trường và phụ huynh sẽ rèn luyện được kỹ năng sống cho học sinh thông qua những tiết học trên lớp.