Nhiều phụ huynh thắc mắc: Liệu có một phương pháp ăn dặm tối ưu cho tất cả bé? Câu trả lời từ nhiều chuyên gia là chưa có và sẽ không bao giờ có. Mỗi bé là khác nhau.
Những hướng dẫn ăn dặm chỉ mang tính tham khảo và hướng dẫn cha mẹ theo khoa học, thậm chí liều lượng chỉ là mức trung bình. Nhiều bé cần điều chỉnh cho phù hợp. Hơn nữa, hoàn cảnh gia đình, mức sống cũng sẽ ảnh hưởng đến phương pháp ăn dặm.
Khi nào nên chuẩn bị ăn dặm cho bé?
Các chuyên gia dinh dưỡng Anh khuyên: cha mẹ nên dành ít nhất 2 tuần tìm hiểu về các phương pháp ăn dặm phổ biến hiện nay như:
*Phương pháp ăn dặm 3 DAY WAIT
*Phương pháp ăn dặm kiểu Nhật
*Phương pháp ăn dặm tự chỉ huy (BLW)
*Phương pháp ăn dặm đút muỗng truyền thống
Cha mẹ nên nắm rõ nguyên tắc của mỗi phương pháp ăn dặm và hiểu rõ cách thực hiện, lượng ăn từng tuần.
Trẻ em Châu Á có thể ăn dặm từ tháng thứ mấy?
Như hướng dẫn lâm sàng của Hiệp Hội Dinh Dưỡng Lâm sàng Anh, các bé Châu Á nói chung, kể cả bé Nhật và Việt Nam thích hợp ăn dặm khi bắt đầu 5 THÁNG 15 NGÀY (Theo Báo cáo của GS.BS.Inoue và Hướng dẫn Ăn dặm của Bộ Y Tế Nhật)
Những dụng cụ cần chuẩn bị khi cho trẻ ăn dặm
1. Thớt riêng để làm đồ ăn cho bé. Những nghiên cứu cho thấy: sử dụng thớt chung với gia đình, các bé dưới 1 tuổi hay bị rối loạn tiêu hóa do tạp khuẩn như đi phần nhầy, hay có ga, tiêu chảy hoặc táo bón.
2. Đồ rây và nghiền, có thể dùng cối và chày gỗ hoặc xứ
3. Khay đá có nắp, dung tích 1 ô là 40-60ml. Nên có khay thịt, rau củ, cá, gà, cháo riêng. Điều này rất tiện khi trữ đông.
4. Nước rửa tay diệt khuẩn và nước lau nhà bếp diệt khuẩn.
Rửa tay là được khuyên trước khi nấu và sau khi nấu
Rửa sàn bếp mỗi ngày, để trống 2 tiếng trước khi chế biến
5. Tủ lạnh: nên chọn tủ lạnh có nhiều ngăn, nhiệt độ ổn định
6. Sách hướng dẫn về dinh dưỡng cho bé theo độ tuổi.
Một số sai lầm khi cho trẻ ăn dặm
1. Nhiều cha mẹ bắt đầu bột ngọt, đến bột mặn, thậm chí bắt đầu cho bé rất sớm từ 4 tháng tuổi vì tin rằng ăn sớm con biết ăn sớm, ăn ngoan.
Trả lời: Điều này là suy nghĩ không đúng. Những nghiên cứu cho thấy việc cho ăn sớm với các loại bột ngọt mặn làm sẵn sẽ làm bé biếng ăn do rối loạn vị giác sau đó.
Lời khuyên là nên đợi bé đủ 5.5 tháng tuổi thì bắt đầu tập ăn dặm cho bé. Bé Châu Á nên bắt đầu bằng cháo rây nhuyễn.
2. Cho mắm, muối đường, nước tương/mắm trẻ em để bé ăn ngon
Trả lời: Là một điều không đúng thứ 2. Vì trước 1 tuổi các gai vị giác của bé chưa ổn định. Do đó, việc bổ sung gia vị trước 1 tuổi dễ dẫn đến tình trạng rối loạn vị giác làm bé biếng ăn.
3. Cho nằm ăn vì bé ngồi chưa vững
Trả lời: Không nên. Vì hệ tiêu hóa bé chưa hoàn thiện, nằm ăn sẽ xin khí ga trong bụng bé, dễ làm thức ăn lọt vào khí quản hoặc tệ hơn lên phổi….
Bé nên nằm ghế ngã ngửa hoặc tựa vào người mẹ nếu bé chưa ngồi được.
4. Nước hầm xương, rau củ có nhiều chất dinh dưỡng cho bé.
Trả lời: Suy nghĩ này không đúng, thậm chí với nước dashi của Nhật. Theo báo cáo tại hội đồng Nhi Khoa Hyogo, GS.BS. Tsutie nhấn mạnh các nước dùng KHÔNG THAY THẾ chất dinh dưỡng từ thực phẩm “thật” đến từ rau củ thật, thịt cá thật, thậm chí rong biển thật, nước dùng chỉ tạo vị nhưng thành phần dinh dưỡng là rất ít, đặc biệt các nước dùng từ cá và rau củ (rất nhiều vitamin nhóm B, và C , cùng nhiều chất khoáng đánh mất trong lúc chế biến nước dùng- đó cũng là kết luận của GS.BS. Yuan (năm 2009) trên phân tích hàm lượng chất dinh dưỡng từ nước dùng bông cải và GS.BS. Ismail (năm 2004) phân tích trên hàm lượng cá.Theo báo cáo, hàm lượng canxi và chất đạm trong nước dùng nấu từ xương ống cũng rất thấp.
Do đó, nước dùng có hàm lượng chất dinh dưỡng rất thấp, bé vẫn cần bổ sung cá, thịt và rau củ thật, KHÔNG NÊN CHỈ CHO BÉ DÙNG CHÁO NẤU VỚI NƯỚC DÙNG.
Một số nước dùng từ rong tảo biển nên lưu ý lượng iodine bên trong. Nếu quá dư thừa sẽ ảnh hưởng đến hormone tuyến giáp. Trẻ dưới 1 tuổi hoặc bắt đầu ăn dặm, không nên dùng quá nhiều nước hầm chứa rong biển.
Với những lưu ý mà chúng tôi đã nêu trên bài viết, hy vọng các mẹ sẽ xây dựng cho con yêu mình một chế độ dinh dưỡng cũng như những cho bé ăn dặm đúng cách nhé!